Constructie

Algemeen

Oliemolen ’t Pink, gebouwd in 1620, is de oudste van de overgebleven Zaanse molens. Oorspronkelijk was de molen kleiner, met een bovenbouw van het type wipmolen, en had hij slechts één oliepers, een zg. enkelwerks oliemolen. In 1751 kreeg de molen zijn huidige vorm en werd het een dubbele oliemolen.

Constructie

Op de vierkante grenen onderbouw staat een grenen bovenachtkant. De onderbouw dateert waarschijnlijk uit 1620 en het bovenachtkant naar alle waarschijnlijkheid uit 1751. De kap was voorheen voorzien van zware ijzeren haken die aan de voeghouten waren bevestigd. Waarschijnlijk zijn ze aangebracht om te voorkomen dat de kap onder extreme omstandigheden van het achtkant zou afwaaien. Aan de wijze waarop ze zijn verbogen is te zien dat ze voor dit doel al eens dienst hebben gedaan!
De molen is op een voor een oliemolen gebruikelijke wijze ingericht met een voor- en naslag en een koppel kantstenen, maar in zoverre weer afwijkend dat de wentelas diagonaalsgewijs in de vierkante onderbouw is geplaatst en beneden het niveau van de stelling is gelegen. De huidige ijzeren wentelas is omstreeks 1913 aangebracht ter vervanging van de vroegere houten as en is afkomstig uit de voormalige oliefabriek ’t Hart te Zaandam. Opmerkelijk is dat de steenschijfloop voorzien is van ijzeren staven. Bij de restauratie in 1939 is het interieur weer gecompleteerd met onderdelen uit andere, toen al buiten bedrijf zijnde Zaanse oliemolens. Eerder genoemde afbeelding van de wipmolen laat duidelijk zien dat de molenschuren in de loop der tijd veranderd zijn. De noorderschuur was oorspronkelijk korter en is later verlengd naar het noorden. Het eindbint van de oude schuur is nog terug te vinden. De oosterschuur was vroeger klein en eerst geheel en later gedeeltelijk als oliehuis in gebruik. Een overblijfsel hiervan in de vorm van een bovenbintje in de oorspronkelijke oostergevel is nog op de oude plaats aanwezig. De geringe bergruimte voor zaad, olie en koeken die er vroeger geweest moet zijn wijst erop, dat Het Pink in het begin van zijn bestaan een zogenaamde enkele oliemolen was.
Later, niet bekend is wanneer, en misschien wel toen hij nog wipmolen was, heeft de molen een dubbel werk (voor- en naslag) gekregen. Maar omdat de ruimte in de onderbouw niet toeliet het oliewerk - een rij stampers en heien - naar behoren en dus dwars te plaatsen, is het diagonaalsgewijs opgesteld. Deze verbouwing en de vergroting van de schuur zal wel gelijktijdig plaats hebben gehad.

Bron: Molens in Noord-Holland (1981)